سرماخوردگي يك عفونت ويروسي است كه علايم غالب اين بيماري همانطور كه مي‌دانيد گرفتگي بيني و آبريزش بيني است. بچه‌ها به طور متوسط 8-6 بار در سال دچار سرماخوردگي مي‌شوند اما 10 تا 15 درصد بچه‌ها حداقل 12 بار در سال سرما مي‌خورند! بيشتر اين بچه‌ها، كودكاني هستند كه در مهد كودكها نگهداري مي‌شوند يا در سنين مدرسه هستند و به مدرسه مي‌روند. علت ابتلاء مكرر به سرماخوردگي مواجه مكرر با ويروسهاي عامل اين بيماري در مدرسه يا مهد كودك است. هر كودكي كه دچار سرماخوردگي مي‌شود 3-1 روز گذشته ويروس را از فرد ديگري كه مبتلا بوده دريافت كرده است. اين بيماري معمولاً يك هفته طول مي‌كشد اما در 10% كودكان مدت بيماري 2 هفته طولاني مي‌شود. اما بعضي بچه‌ها دائماً دچار آبريزش بيني يا گرفتگي بيني هستند؛ بيني خود را با حركت افقي انگشت نشانه يا كف دست مكرراً مي‌خارانند، آب بيني خود را بالا مي‌كشند، عطسه‌هاي متناوب دارند و بعلت گرفتگي بيني گاهي تودماغي صحبت مي‌كنند. اگر فرزند شما اين علائم را دارد،‌ شايد دچار بيماري رينيت آلرژيك باشد. رينيت آلرژيك (آلرژي التهابي بيني) شايعترين بيماري آلرژيك مزمن است. حدود 600 ميليون نفر در جهان از اين بيماري رنج مي‌برند. بسياري از افرادي كه دچار اين بيماري هستند نسبت به بيمار بودن خود آگاهي لازم را ندارند و علايم اين بيماري را جزئي از زندگي طبيعي خود مي‌پندارند. بر اساس يكي از گزارشات معتبر آماري، 40-20% كودكان از اين بيماري رنج مي‌برند. اگر چه اين بيماري تهديد كننده حيات نيست اما مي‌تواند اثرات منفي روي كيفيت زندگي افراد داشته باشد و موجب كاهش كارايي و عملكرد افراد در محيط كار و تحصيل شود. مشخصه رينيت آلرژيك (آلرژي التهابي بيني) احتقان و گرفتگي بيني، آبريزش بيني، خارش بيني و معمولاً همراهي اين علايم با عطسه و قرمزي چشم‌ها مي‌باشد. اين بيماري به دو صورت مشاهده مي‌شود، نوع اول: بيماري پايدار (persistent) يا دائمي ناميده مي‌شود كه مبتلايان در تمام طول سال علامت دارند. عامل حساسيت‌زاي اين نوع بيماري در اغلب موارد، مواد آلرژن درون خانه است. حيوانات خانگي مانند سگ و گربه،‌دود سيگار، موجودات ذره‌بيني موجود در گرد و غبار خانه بنام «مايت»، كپك‌ها، عطر و ادكلن و مواد آرايشي- بهداشتي در واقع عامل حساسيت اين كودكان است. نوع دوم: بيماري گذرا (intermittent) يا فصلي ناميده مي‌شود كه مبتلايان در فصول خاصي از سال  علامت دارند و مابقي فصول از بيماري خلاصي دارند. بيماران دچار رينيت آلرژيك فصلي 20% بيماران رينيت آلرژيك را تشكيل مي‌دهند. معمولاً گرده درختان در فصل بهار، مواد حساسيت زاي چمن در ابتداي فصل تابستان و مواد آلرژن علف‌هاي هرز در انتهاي فصل تابستان باعث ايجاد حساسيت در اين بيماران مي‌شوند. اين نوع بيماري در بزرگسالان و بالغين و كودكان بزرگتر شايعتر است. بيماران دچار رينيت آلرژيك دائمي 40% بيماران رينيت آلرژيك را تشكيل مي‌دهند و بيشتر كودكان كم سن و سال هستند. و 40% باقيمانده بيماران نيز دچار نوع دائمي بيماري هستند با اين تفاوت كه در فصولي از سال علائم شديدتر مي‌شود. رينيت آلرژيك در كودكاني كه پدر يا مادر يا هر دو ايشان به اين بيماري مبتلا هستند بيشتر مشاهده مي‌شود. نيز احتمال ابتلا به بيماري در شيرخواراني كه والدينشان زودتر از زمان تعيين شده تغذيه كمكي آنها را شروع كرده باشند افزايش مي‌يابد. كودكاني كه مبتلا به رينيت آلرژيك هستند بچه‌هايي هستند با حلقه‌هايي خاكستري رنگ زير چشم‌ها، دچار گرفتگي و آبريزش متناوب بيني كه گاهاً با دهان باز تنفس مي‌كنند و بعضي از آنها تو دماغي صحبت مي كنند. احتقان و گرفتگي بيني در شب شديدتر است كه مي‌توانند باعث اختلال خواب، خر خر شبانه و خوابيدن با دهان باز شود. بسياري از اين كودكان دچار كاهش حس بويايي و چشايي مي‌شوند و به همين علت اشتهاي آنها كاهش يافته است. معمولاً كودكان مبتلا، داراي لوزه‌هاي حلقي بزرگ و نيز لوزه سوم بزرگ‌تر از حد طبيعي هستند كه مي‌تواند موجب تنفس مشكل براي آنها شود. افراد مبتلا در معرض خطر ابتلا به سينوزيت و عفونت گوش مياني هستند. بسياري از اين كودكان در فصل سرما چندين دوره آنتي‌بيوتيك مصرف مي‌كنند. با مصرف آنتي‌بيوتيك علايم سينوزيت يا عفونت گوش برطرف مي‌شود اما با قطع دارو مجدداً پس از چند روز كودك مبتلا به عفونت مي‌شود. درمان سينوزيت يا عفونت گوش اين كودكان، بدون درمان رينيت آلرژيك كامل نيست و دوباره عود خواهد كرد. همچنين اين بيماران بيش از ساير افراد مستعد ابتلا به بيماري آسم هستند. 38% بيماران رينيت آلرژيك، آسم هم دارند و 78% بيماران آسمي،  رينيت آلرژيك هم دارند. بنابراين بيماراني كه مبتلا به آسم هستند بايد از نظر بيماري رينيت آلرژيك ارزيابي شوند و آنهايي كه مبتلا به رينيت آلرژيك هستند بايد از نظر بيماري آسم ارزيابي شوند. البته بعضي بيماريها علائمي ايجاد مي‌كنند كه شبيه علايم رينيت آلرژيك است: افرادي كه پوليپ بيني دارند يا انحراف تيغه بيني  دارند از اين دسته‌اند؛ يا كساني كه بدون تجويز پزشك از قطره‌هاي ضد احتقان بيني به مدت طولاني استفاده كرده‌اند و دچار گرفتگي و انسداد بيني شده‌اند. گاهي اوقات هم بيماران دچار كم‌كاري تيروئيد و يا برخي خانمها در زمان حاملگي دچار احتقان بيني مي‌شوند كه علت آن نقش هورمونها در ايجاد التهاب مخاط بيني مي‌باشد. در مطالعه‌اي كه جديداً صورت گرفته 80% بيماران رينيت آلرژيك اختلال در خواب شبانه داشتند و بر اساس شاخص‌ها كيفيت زندگي آنها به شدت كاهش يافته بود. شايعترين بيماري همراه با بيماري آنها سينوزيت بود و شايعترين علامت باليني در آنها آبريزش از بيني بود و در مرتبه بعدي گرفتگي بيني بعنوان شايعترين علامت قرار داشت. در اين مطالعه نشان داده شد بيش از هر علامت ديگر گرفتگي بيني موجب كاهش كيفيت زندگي افراد دچار رينيت آلرژيك شده است. اين بيماري روي زندگي اجتماعي، خواب و فعاليت روزانه اثر مي‌گذارد. برخي بچه‌هاي مبتلا به اين بيماري دچار افزايش اضطراب و كاهش عملكرد اجتماعي مي‌شوند كه اثر منفي روي يادگيري و آموزش آنها دارد. براي پيشگيري از رينيت آلرژيك پرهيز از مواجهه با آلرژن‌ها (مواد حساسيت‌زا) بسيار مهم است. به اين منظور حيوانات خانگي بايد از خانه خارج شوند. ملحفه و روبالشي‌ها بايد هفتگي با آب گرم شستشو شوند. منزل بايستي حداقل بصورت هفتگي با جاروبرقي غباروبي شود. اجسام و وسايلي كه زياد غبار به خود مي‌گيرند مثل وسايل قديمي، فرش و عروسكهاي پشمالو مي‌بايست از اتاق خواب و محيط خانه خارج شوند. دود سيگار به هيچ وجه در منزل هوا را آلوده نكند. فيلترهاي الكترواستاتيك هوا، اسپورهاي قارچها كه ممكن است در هوا معلق باشند را كاهش مي‌دهند. همچنين تهويه مناسب منزل اجازه مي‌دهد درب‌ها و پنجره هاي خانه بسته باشند و ميزان مواجه با گرده‌هاي گياهان در منزل كاهش يابد. اجتناب از مواجهه افراد حساس با مواد آرايشي و بهداشتي، عطر و ادكلن تا حد زيادي مؤثر است. هدف از درمان اين بيماري كنترل علائم، بهبود عملكرد روزانه و خواب شبانه و نيز پيشگيري از عوارضي مانند سينوزيت و عفونت گوش مياني است. آنتي‌هيستامين‌هاي نسل دوم همگي موجب كاهش علايم مربوط به بيني و نيز علايم چشمي مي‌شوند. ستيريزين(cetirizine) از بعد از 6 ماهگي، لوراتادين بعد از 2 سالگي و فكسوفنادين(Fexofenadine) بعد از 6 سالگي قابل استفاده‌اند. داروي مونته لوكاست ممكن است به اندازه آنتي‌هيستامين ها در درمان علايم رينيت آلرژيك مؤثر باشد. البته مؤثرترين درمان اسپري كورتيكواستروئيد بيني است كه براي استفاده در بچه‌هاي 2 ساله و بالاتر توسط سازمان غذا و داروي آمريكا (FDA) تأييد شده است. وقتي پرهيز از آلرژي و درمان دارويي موثر نباشد درمان ايمونوتراپي اختصاصي يك روش انتخابي خواهد بود.
دكتر وحيد قبادي‌دانا

براساس مطالعات اپیدمیولوژیک، آلودگی هوا قویاً بر سلامت کودکان اثر سوء دارد و اثرات سمی آن بیشتر در قسمت هایی از ریه است که با هوا در تماس است، اما این اثرات سوء بر دیگر ارگان ها نیز می تواند بسیار مهم باشد.
شماری از پژوهش های علمی براین باورند که آلاینده های هوا سبب ایجاد و تشدید بیماری های مزمن ریوی همچون آسم می شوند. میزان آلودگی هوا از سال های دهه 1970 در جهان رو به افزایش بوده است. هرچند از سرعت رو به رشد گسترش این آلودگی با تلاش های سازمان های حفاظت از محیط زیست کاسته شده است، اما کیفیت هوا در برخی مناطق بسیار بدتر نیز شده است.
از سوی دیگر متولیان امر پزشکی می توانند از میزان موربیدیتی ناشی از آلودگی هوا به میزان زیادی از طریق توصیه به خانواده ها جهت قرار ندادن کودکان در معرض آلودگی هوا و همچنین توصیه به سیاستگذاران جامعه جهت همین امر، بکاهند. با توجه به اینکه میزان آلودگی هوا در شهر تهران رو به افزایش می باشد و طی سال های گذشته بارها از محدوده مجاز فراتر رفته است.
آلاینده های هوا ترکیبی از چندین ماده شیمیایی و گاز سمی هستند که ترکیب آنها بسته به منبع شان و شرایط آب و هوایی منطقه متقاوت است. اغلب این ترکیبات شامل ذرات معلق استنشاق شده، اکسیدهای نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ازن و ترکیبات فرار آلی می باشند و یکی از مهم ترین منابع این آلاینده ها ، وسایل نقلیه موتوری و ترافیک می باشد. طی سال های اخیر آلودگی هوا اهمیت بیشتری نزد متخصصان سلامت کودکان، اپیدمیولوژیست ها و سیاستگذاران محیط زیست پیدا کرده است.  براساس مطالعات اپیدمیولوژیک، آلودگی هوا قویاً بر سلامت کودکان اثر سوء دارد و اثرات سمی آن بیشتر در دستگاه تنفس است که با هوا در تماس است، اما این اثرات سوء بر دیگر ارگان ها نیز می تواند بسیار مهم باشد.  شماری از پژوهش های علمی براین باورند که آلاینده های هوا سبب ایجاد و تشدید بیماری های مزمن ریوی همچون آسم می شوند.
تماس با آلاینده های هوا روند تکامل طبیعی ریه ها را تغییر می دهد که این روند طی فرایندی پیچیده وبا گذشت زمان صورت می پذیرد. با توجه به تأثیر آنها بر روند تکامل ریه ها، آلودگی هوا می تواند تأثیرات ماندگاری بر سلامت تنفسی داشته باشد.  از طرفی کودکان میزان فعالیت بیشتری نسبت به بالغین دارند که این امر میزان هوای وارد شده به ریه ها طی روند تنفس را افزایش می دهد و سبب آسیب پذیری بیشتر آنها می شود.
میزان آلودگی هوا از سال های دهه 1970 در جهان رو به افزایش بوده است. هرچند از سرعت رو به رشد گسترش این آلودگی با تلاش های سازمان های حفاظت از محیط زیست کاسته شده است، اما کیفیت هوا در برخی مناطق بسیار بدتر نیز شده است. از سوی دیگر متولیان امر پزشکی می توانند از میزان موربیدیتی ناشی از آلودگی هوا به میزان زیادی از طریق توصیه به خانواده ها جهت قرار ندادن کودکان در معرض آلودگی هوا و همچنین توصیه به سیاستگذاران جامعه جهت همین امر، بکاهند.
یک ارتباط شناخته شده بین سطوح آلاینده های محیطی و بیماری های ریوی وجود دارد ولی اساسا این ارتباط در مورد آسم و آلاینده های Out Door کمتر شناخته شده است. مثلا در مطالعه ای در شش شهر آمریکا یک ارتباط مستقیم بین سطوح آلاینده های محیطی ومیزان بروز و شدت سرفه های مزمن و برونشیت وجود دارد.
ممکن است آسم به آلاینده ساز های خاصی مرتبط باشد در حالی که سایر بیماری های مجاری هوایی به حجم کلی آلاینده ها مرتبط باشد. در مطالعاتی که در آلمان بر روی دو جمعیت که با سطوح متفاوت از آلاینده ها تماس پیدا کرده بودند ، مورد بررسی قرار دادند نشان داد: در آلمان شرقی به طور ثابت میزان SO2 دارای سطوح ثابت و بالایی بود در حالی که در آلمان غربی سطح SO2 کم تر و سطح NO2 بالاتری داشت  که نتایج بررسی نشان داد شیوع آسم و آتوپی در آلمان غربی بالاتر بود در حالی که در آلمان شرقی شیوع بیماری های مزمن تنفسی چون برونشیت بیشتر بود.
یک مطالعه ی اپیدمیولوژیک بزرگ ارتباط بین علائم آسم در 990 کودک در هشت شهر آمریکای شمالی و میزان 4 آلاینده را مورد بررسی قرار داد . یک ارتباط معنی دار و مثبت بین علائم و سطوح مونو اکسید کربن و NO2 و آسم وجود داشت و ارتباط ضعیفی بین این بیماری و سطح SO2 یافت شد و بین سطح ازن و آسم هیچ ارتباط معنی داری پیدا نشد.
یک مطالعه هشت ساله آینده نگر ارتباط بین ریسک بروز آسم و میزان تماس با NO2 در منطقه ای که نزدیک بزرگ راه ها بوده اند را بررسی کرده است. در یک مطالعه ی بزرگ که بر روی 1759 کودک با سن متوسط 10 سال که توسط Gauderman و همکاران انجام شد و این کودکان که برای 8 سال با اسپیرومتری پیگیری شدند از مدارس مناطق جنوبی ایالت کالیفرنیا انتخاب شدند و این مناطق براساس سطح آلاینده ها (Ozon , Acid Vapor , NO2 ) تقسیم بندی گردیدند و در طی این هشت سال عملکرد ریوی کودکان به واسطه ی اندازه گیری FEV1 مورد بررسی قرار گرفت که نتایج این بررسی ها نشان داد که آلودگی هوا به صورت مزمن می تواند رشد ریه ها را در کودکان به تاخیر بیاندازد و سطح FEV1 را حتی به زیر 80 درصد مورد انتظار برساند که بیشترین این افت سطح FEV1 مربوط به آلایندگی با NO2 در مناطق نزدیک به بزرگراه ها می باشد.
مطالعات دیگری نیز وجود دارند که اثرات مستقیم آلاینده های شیمیایی را بر واکنش های ایمنی از نوع آلرژیک به علت تحریک سلول های اپیتلیالی مجاری هوایی را مورد بررسی قرار داده اند.
دکتر محمد بداغ آبادی

حدود یک‌ سوم کودکان تهرانی علائم آسم دارند، حالا که آلودگی هوا دست از سر تهران و دیگر شهرهای صنعتی کشور بر نمی‌دارد، حالا که آسم هرسال حدود  200 هزار نفر را در سراسر دنیا به قتل می‌رساند ، حالا که آسم سن و جنس نمی‌شناسد و ممکن است در سنین بسیار پایین هم خود را نشان دهد.
حال که پزشکان هشدار می‌دهند رسیدگی نکردند به آسم خطر مرگ دارد، باید از آسم کودکان بیشتر بدانیم، چون اگر آسم در کودکی مهار شود، بیماران در بزرگسالی با مشکلات کمتری مواجه می‌شوند. بیشتر مردم تصور می‌کنند تنها آلاینده‌های صنعتی خارج از خانه به سلامت آنها آسیب می‌زند، در حالی که دود سیگار، مواد شیمیایی که ما آنها را با بی‌توجهی در منزل مصرف می‌کنیم، کپک‌های خانگی که نادیده‌شان می‌گیریم، تهویه نامناسب در خانه و تغذیه نادرست و استفاده مداوم از کمپوت‌ها، کنسروها، فست فود‌ها، تنقلاتی مثل چیپس، پفک و… همه زمینه‌ ساز ابتلا به این بیماری هستند.
آسم انسداد  قابل برگشت راههای هوایی بزرگ و کوچک است که ناشی  از پاسخ  شدید  راههای  تنفسی  به  محرکهای  ایمونولوژیک  و غیرایمونولوژیک می باشد .آلودگی هوا که این روز ها تهران را شدیدا فرا گرفته است ، می تواند محرکی قوی رای ایجاد بیماری آسم در کودکان باشد. کودکان آسمی  اولین حمله خود را  در ۹۰-۸۰ در صد  موارد  قبل ازسنین ۵-۴ سالگی تجربه میکنند . ولی باید گفت که بیماری آسم ممکن است در  هر سنی  شروع شود هر چند که در اکثر موارد قبل از سن ۲۵ سالگی ایجاد میشود .
در دوران کودکی پسران دو برابر دختران به حملات آسم دچار  میشوند. این بیماری شایع ترین بیماری مزمن کودکان و از علل اصلی مراجعه به فوریت های پزشکی ، بستری در بیمارستان و غیبت از مدرسه می باشد. شيوع بيماري آسم با توجه به الگوي زندگي شهرنشيني رو به افزايش است. آسم يكي از شايعترين بيماري هاي مزمن در جهان است و تخمين زده مي شود در حال حاضر در سطح جهان 300 ميليون بيمار آسمي وجود داشته باشد و پيش بيني مي گردد تا سال 2025 به جمعيت بيماران آسمي در جهان 100 ميليون نفر اضافه شود .
در گزارش بار جهاني آسم كه در سال 2003 منتشر شد ميزان شيوع بيماري آسم در ايران در كل جمعيت حدود 5/5 درصد برآورد گرديد . بر طبق همين گزارش ميزان شيوع آسم در دوران كودكي حدود 10 درصد تخمین زده می شود.همچنين در اولين گزارش كميته راهبردي طرح بين المللي مطالعه آسم و آلرژي در كودكان12-14 ساله در سال 1998 شيوع علائم آسم بر اساس دو مطالعه در شهرهاي رشت و تهران 9/10 درصد گزارش شده است . بر طبق همين گزارش شيوع علائم آسم در كودكان منطقه خاورميانه از 5/7 درصد در مراكش تا 17 درصد در كويت متغير است و متوسط شيوع 10 درصد مي باشد.
آسم در هر جنس و سنی دیده می‌شود و علاوه بر زمینه ژنتیکی که جزو اصلی‌ترین عوامل سبب‌ساز آسم محسوب می‌شود، آلاینده‌های هوا در داخل و خارج از منزل در بروز آن نقش دارند.
دکتر محمد بداغ آبادی

اگر فرزند شما پوستي خشك دارد، اگر خارش پوست امانش را بريده است، اگر اين خشكي و خارش پوست با درمان بهتر مي‌شود اما دوباره عود مي‌كند، شايد درماتيت آتوپيك داشته باشد.اين بيماري در دوره شيرخوارگي، صورت خصوصاً گونه‌ها، سر و نواحي پشت ساعد و جلوي ساق پا را درگير مي‌كند.در اين نواحي پوست خشك و خارش‌دار است و گاهي حالت ملتهب به خود مي‌گيرد.در برخي موارد بعلت خاراندن، پوست زخمي و آزرده مي شود و شايد خون بيايد. جالب اين است كه اين بيماري ناحيه پوشانده شده توسط پوشك را گرفتار نمي‌كند و آن ناحيه سالم مي‌ماند.در بچه‌هاي بزرگتر اگر بيماري مزمن شود، محل درگيري پوست تغيير مي‌كند.در اين سنين بيشتر نواحي چين‌هاي آرنج و نيز چين پشت زانو درگير است.خارش دارد و پوست اين نواحي كلفت شده، خطوط پوستي برجسته و مشخص مي‌شوند و پوست حالت چرمي شكل به خود مي‌گيرد.
همچنين پوست اين قسمتها اندكي تيره‌تر از نواحي اطراف مي‌شود و ممكن است آثار خراشيدگي پوست ناشي از خاراندن مشاهده شود.خارش معمولاً شب هنگام تشديد مي‌شود.مصرف برخي غذاها، استنشاق مواد آلرژي‌زا، عفونت باكتريايي، كاهش رطوبت هوا و تعريق زياد مي‌توانند شدت خارش و التهاب پوست را افزايش دهند.همچنين محرك‌هاي پوستي مانند صابونها، مواد شوينده و برخي مواد آرايشي و بهداشتي مي‌توانند باعث تشديد علايم خشكي، التهاب و خارش پوست شوند.اين بيماري شايعترين بيماري مزمن عود كننده پوست در شيرخوارگي و كودكي است.در دوره شيرخوارگي شروع مي‌شود.از هر 10 كودك 2-1 نفر به اين بيماري دچار مي‌شوند.در خانواده‌هايي كه پدر و مادر يا ساير فرزندان بيماريهاي آسم، رينيت آلرژيك (التهاب آلرژيك بيني)و يا آلرژي غذايي دارند بيشتر ديده مي‌شود.
وجود درماتيت آتوپيك در يك شيرخوار اولين علامت هشدار به والدين مبني بر استعداد كودكشان براي ابتلاء به بيماريهاي آلرژيك است.اين شيرخواران در دوره كودكي بيش از سايرين در معرض ابتلا به رينيت آلرژيك (التهاب آلرژيك بيني)و بيماري آسم خواهند بود.البته با بزرگتر شدن بچه‌ها اغلب اين بيماري تخفيف مي‌يابد.برخي تحقيقات نشان مي‌دهد اين بيماري بعد از سن 5 سالگي در 60-40% بيماران بخصوص آنهايي كه بيماري خفيفي داشته‌اند خودبخود برطرف مي شود.اما اين بيماري در بچه‌هاي تك فرزند، بچه‌هايي كه پدر يا مادر و يا ساير فرزندان خانواده سابقه ابتلا به اين بيماري را داشته‌اند، بچه‌هايي كه علاوه بر اين بيماري از رينيت آلرژيك (التهاب آلرژيك بيني)يا آسم رنج مي‌برند و يا آنهايي كه شروع بيماريشان در سنين پائين‌تر بوده است، سخت‌تر كنترل مي‌شود و به راحتي بهبود نمي‌يابد.
تشخيص اين بيماري بر وجود سه اصل استوار است:اول خارش دوم التهاب پوستي اگزمايي در نواحي خاصي از بدن و سوم مزمن بودن بيماري يا وجود دوره‌هاي متناوب بهبودي نسبي و شروع مجدد بيماري.تست آزمايشگاهي خاصي براي تشخيص درماتيت آتوپيك وجود ندارد.بيشتر بيماران داراي ائوزينوفيل‌هاي افزايش يافته خون محيطي و نيز افزايش ميزان IgE سرمي هستند.درمان موفقيت‌آميز داراي سه بخش اصلي مي‌باشد:اول مرطوب نگه‌داشتن پوست، دوم درمان دارويي براي كاهش التهاب و خارش پوست، سوم شناسايي عوامل محرك بيماري  و پرهيز از مواجهه با آنها.دوش گرفتن روزانه با آب گرم بمدت 20-15 دقيقه و سپس مصرف نرم‌كننده‌هاي بدون عطر بلافاصله بعد از حمام جزء مهم درمان را تشكيل مي‌دهد.براي جلوگيري از خشكي پوست مي‌بايست از نرم‌كننده‌هاي به شكل كرم يا پماد استفاده كرد.
لوسيون‌ها توصيه نمي‌شوند چون حاوي الكل و يا آب هستند و بعلت تبخير از سطح پوست سبب خشكي مي‌شوند.در دوره‌هاي حاد بيماري كورتيكو استروئيدهاي موضعي براي كاهش خارش و التهاب بكار مي‌روند كه مي‌بايست در مدت محدود استفاده شوند.استفاده طولاني‌مدت از اين داروها مي‌تواند موجب نازك شدن پوست ناحيه شده و اثر معكوس در درمان داشته باشد.همچنين آنتي‌هيستامين‌ها در هنگام خواب و براي جلوگيري از خارش شبانه تجويز مي‌شوند.استفاده از كورتيكواستروئيدهاي خوراكي در درمان درماتيت آتوپيك مناسب نيست.چرا كه علي‌رغم بهبودي سريع برخي علايم، پس از قطع دارو بيماري به نحو شديدتري شعله‌ور مي‌شود.در مطالعات جديد عنوان مي‌شود كه نور آفتاب براي اين بيماران مفيد است؛ اما نبايد آنقدر شديد باشد كه باعث آفتاب سوختگي و يا تعريق شديد شود.اما يك گام مهم در درمان درماتيت آتوپيك پرهيز از مواد آزارنده و آلرژي‌زا است.
مواد آزارنده شايع شامل صابون‌ها، مواد شوينده، عطرها، مواد شيميايي، دود، رطوبت و دماي خيلي كم و يا خيلي زياد است.پشم و الياف مصنوعي مي‌توانند باعث مشكل شوند.بنابراين پوشاك 100% كتان بر ساير پوشاك ترجيح داده مي‌شوند.تعريق زياد نيز بعنوان يك عامل شروع كننده و تشديد كننده بيماري شناخته شده است.براي جلوگيري از خراشيدگي پوست بدن ناخن‌ها بايد مكرراً كوتاه شوند.لباسهاي نو قبل از پوشيدن بايد شسته شوند تا مواد شيميايي آنها به حداقل برسد.
استفاده از مايعات شوينده بجاي پودرهاي شوينده در شستشوي لباسها، ميزان مواد محرك باقيمانده در لباس پس از شستشو را كاهش مي‌دهد.دربچه‌هاي كوچكتر كه به درمان‌هاي معمول پاسخ مناسب نمي‌دهند، يافتن يك ماده آلرژي‌زاي غذايي و حذف آن از رژيم‌ غذايي كودك ممكن است باعث بهبودي علايم باليني شود.حدود 40% شيرخواران و بچه‌هاي كوچكتر كه دچار درماتيت آتوپيك هستند، آلرژي غذايي هم دارند.مواد آلرژي‌زاي غذايي كه باعث اين بيماري مي‌شوند با گرفتن سابقه مصرف آن مواد از والدين كودك و در صورت صلاحديد پزشك، با انجام تست پوستي و يا تست‌هاي سرمي قابل شناسايي خواهند بود.
پرهيز از آلرژن‌هاي تنفسي بخصوص مايت كه در گرد و غبار منزل وجود دارد، در بهبود اين بيماري مؤثر است.براي اين منظور شستشوي هفتگي ملحفه با آب گرم و خارج كردن فرش و ساير وسايل غبارگير از اتاق خواب كودك مؤثر خواهد بود.والدين كودك بايد بدانند كه اين بيماري با دوره‌هاي تشديد و بهبود نسبي همراه است.ولي اصل بيماري تقريباً هيچ‌گاه بهبود كامل نمي‌يابد.بلكه با رعايت موارد گفته شده مي‌توان بيماري را در كنترل داشت.
ورزش مناسب براي بچه‌هاي مبتلا به درماتيت آتوپيك ورزش شناست و از ورزشهايي كه مستلزم تماس فيزيكي هستند و يا آنهايي كه بايد از لباسها يا وسايل سنگين استفاده شود، بهتر تحمل مي‌شود.البته بعد از شنا بايد به سرعت كلر موجود در آب كه روي پوست قرار گرفته با دوش گرفتن شسته شود و از كرم‌هاي مرطوب كننده استفاده شود.

آلرژي چيست و چگونه ايجاد مي‌شود؟
آلرژي در واقع يك واكنش ايمني بدن در اثر مواجهه يك فرد مستعد از نظر ژنتيكي با ماده آلرژن است. آلرژن‌ها موادي هستند كه از طريق تنفس، خوردن ماده آلرژن، تماس پوستي با آنها و يا تزريق، وارد بدن فرد مي‌شوند. ورود اين مواد به بدن در اكثر افراد هيچ واكنشي ايجاد نمي‌كند؛ اما افراد آلرژيك كه از نظر ژنتيكي مستعد به واكنش ايمني به اين مواد هستند در صورت مواجهه، پس از تحريك سيستم ايمني موجب پاسخ مي‌شوند. بيماريهاي آلرژيك مي‌توانند دستگاههاي مختلف بدن را درگير نمايند. پوست، بيني، چشم‌ها، ريه و سيستم گوارشي بيشتر از ساير دستگاهها درگير مي‌شوند. اين قسمتها مي‌توانند در پاسخ آلرژيك به تنهايي و يا به همراه هم درگير شوند. به همين دليل است كه بسياري از بيماران بيشتر از يك علامت آلرژي را دارند.
در بيماريهاي درماتيت آتوپيك، اگزما، كهير و آنژيوادم بيشترين ارگان درگير پوست است. در رينيت آلرژيك و به دنبال آن سينوزيت‌هاي آلرژيك بيشتر بيني درگير است. در كونژنكتيويت آلرژيك چشم‌ها و در بيماري بسيار با اهميت آسم ريه‌ها مبتلا مي‌باشند.
سابقه خانوادگي چه جايگاهي در بيماريهاي آلرژيك دارد؟
معمولاً سابقه خانوادگي آلرژي در بيماران مبتلا وجود دارد. والديني كه خود مبتلا به آلرژي هستند همواره درباره امكان بروز بيماري‌هاي آلرژيك و نوع آن در فرزندان خود سؤال مي‌كنند. طبق آمار، اگر يك والد مبتلا به آلرژي باشد خطر بروز آلرژي در هر يك از كودكان خانواده حدود 50% است كه اين ميزان بسيار قابل توجه است. همچنين اگر هر دو والد مبتلا به بيماريهاي آلرژيك باشند خطر بروز بيماري آلرژيك در هر يك فرزندان تا 66% افزايش مي‌يابد. اما در ارتباط با نوع بيماري آلرژيك بايد گفت طبق تحقيقات انجام گرفته معمولاً در اعضاي يك خانواده نوع بيماري آلرژيك مشابه خواهد بود. يعني اگر پدر و مادر يا هر دو آنها از بيماري رينيت آلرژيك رنج مي‌برند، احتمال بروز آلرژي و بخصوص رينيت آلرژيك در فرزندان خانواده افزايش مي‌يابد.
از كجا بدانيم كودكمان آلرژي دارد؟
چندين رفتار مشخص اغلب در بچه هاي آلرژيك مشاهده مي‌شود. يكي از علايم آلرژي آبريزش مداوم بيني و يا گرفتگي مداوم بيني است. بچه‌هاي مبتلا به آلرژي بيني بخاطر آبريزش و خارش بيني با كف دست بيني‌شان را به سمت بالا مي‌مالند كه موجب ايجاد چين پوستي روي پل بيني مي‌شود. اين رفتار به سلام آلرژيك معروف است. از ديگر علايم بيماران خارش گلو است. افرادي كه دچار اين علامت هستند با ماليدن سريع زبان روي سقف‌ دهان حالت قد قد آلرژيك (allergic cluck) را ايجاد مي‌كنند.
علامت ديگر تغيير رنگ خاكستري- آبي تا ارغواني زير پلك تحتاني است كه با احتقان و پرخوني وريدي زير چشم‌ها مرتبط است. بسياري از والدين اين حالت را نشانه‌اي از كم‌خوني فرزندشان تلقي مي‌كنند؛ در حالي كه اين كودك نه تنها از آنمي رنج نمي‌برد بلكه آلرژي موجب ايجاد اين چهره در وي شده است.
يكي ديگر از علايم آلرژي، كونژنكتيويت آلرژيك است كه معمولاً دو طرفه است. در اين حالت چشم‌ها دچار پرخوني و قرمزي و در برخي موارد دچار ادم (ورم) مي‌شوند و وجود خارش در چشم‌ها باعث ماليدن و خاراندن چشم‌ها توسط بيمار مي‌شود. اين شرايط در صورت تداوم و عدم درمان و تكرار تروما به چشم مي‌تواند باعث ايجاد قوز قرنيه (كراتوكونوس) شود. از علائم ديگر مي‌توان از تنفس دهاني بعلت انسداد راههاي هوايي نام برد. تنفس دهاني خود مي‌تواند باعث خشكي لبها و دهان شود و در هنگام خواب مادران معمولاً شاهد خُرخُر كردن كودكشان هستند.
حملات عطسه بصورت عطسه‌هاي پشت سرهم و ناگهاني كه واقعاً بيمار و اطرافيانش را دچار كلافگي و ناراحتي مي‌كند از ديگر علايم بيماران دچار آلرژي است. بيماران مبتلا به آلرژيهاي پوستي در اثر مراجعه با آلرژن‌ها دچار راش‌هاي پوستي مي‌شوند. كم نيست مراجعات مادران به پزشك با ديدن راش‌هاي جلدي روي بدن فرزندانشان كه مادران را به فكر بيماريهايي همچون سرخك، سرخجه يا آبله مرغان مي‌اندازد. در حاليكه ضايعات در واكنش به داروهايي همچون سفكسيم يا كوتريموكسازول و … ايجاد شده‌اند. گرچه شايعترين ضايعه پوستي در بچه‌هاي آلرژيك خشكي پوست است كه خصوصاً روي گونه‌ها و يا سطح اندامها مشاهده مي‌شود. همچنين در صورت مشاهده كف دست و پا در برخي بيماران آلرژيك برجستگي و وضوح بيشتر خطوط كف دست و پا جلب‌نظر مي‌كند.
آلرژي غذايي كه بيشتر در شيرخواران و بچه‌هاي كوچك شايع است در بسياري موارد علايم پوستي بصورت كهير ايجاد مي‌كند كه با فشار پوستي محو شده و دوباره ظاهر مي‌شوند. اين ضايعات كهيري معمولاً روي بدن حركت كرده و با گذشت زمان محو شده و در جايي ديگر دوباره ظاهر مي‌شوند. كهيرها معمولاً خارش دارند و بچه را بي‌قرار مي‌كنند.
آسم يكي از بيماريهاي مهم و شايع آلرژيك است كه در بسياري موارد خود را با خس خس سينه يا سرفه‌هاي مزمن روزانه يا شبانگاهي و تنگي نفس و تنفس تند و سريع در هنگام استراحت نشان مي‌دهد. اگر كودك شما دچار سرفه‌هايي است كه با درمان‌هاي رايج خوب نشده و همچنان سرفه‌ها ادامه دارد، بخصوص اگر در اثر فعاليت ورزشي يا بازي دچار سرفه مي‌شود، يا پس از خنديدن و قهقهه زدن به سرفه مي‌افتد يا در مواجهه با هواي سرد دچار حملات سرفه مي‌شود و يا هنگام شب از شدت سرفه از خواب بيدار مي‌شود حتماً بيدرنگ به پزشك مراجعه كرده و موضوع را براي درمان هر چه سريعتر با وي در ميان بگذاريد. كودكان آسمي تشخيص داده نشده معمولاً دچار تنگي نفس و محدود شدن فعاليت بدني و بازي با همسالان خود هستند. يكي ديگر از علائم كودكان آلرژيك ابتلا مكرر آنها به سينوزيت و نيز عفونت گوش مياني است. اين بيماران پس از يك دوره دريافت درمان آنتي‌بيوتيك مناسب بهبودي مي‌يابند اما با گذشت مدت زماني كوتاه مجدداً مبتلا مي‌شوند. بايد گفت كه راه درمان نتيجه‌بخش و اساسي بيماري سينوزيت و يا عفونت گوش مياني در آنها قطع سيكل معيوب با درمان بيماري آلرژي است.
چه تفاوتي بين آلرژي‌هاي دائمي و فصلي وجود دارد؟
بعضي از بيماران آلرژيك داراي علايم ذكر شده در فصل‌هاي بخصوصي از سال هستند، در حالي كه بعضي ديگر در تمام فصول سال اين علايم را با خود دارند. معمولاً آلرژي بيماران مبتلا به آلرژي فصلي به گرده گياهان مختلف و نيز اسپور قارچ‌هاست. همچنين برخي از اين بيماران به چمن يا علف هرز آلرژي دارند. در حاليكه بيماراني كه در تمام فصول سال علايم آلرژي را با خود دارند به آلرژن‌هايي با منشأ درون خانه حساس هستند. آلرژن‌هايي مانند مايت‌ها كه در گرد و غبار وسايل منزل وجود دارند يا شوره بدن حيوانات خانگي مانند گربه‌ها و نيز حشراتي مانند سوسك‌ها از مهمترين آلرژن‌هاي خانگي هستند.
يكي از آلرژن‌هاي مهم و شايع دود سيگار است كه موجب بروز واكنش‌هاي تنفسي در بسياري از كودكان و بالغين مي‌شود. همچنين بسياري از داروها و مواد غذايي خود آلرژن‌هاي بالقوه‌اي‌اند كه باعث ايجاد آلرژي در بيماران مستعد بخصوص شيرخواران و بچه‌هاي كوچك مي‌شوند.
بايد دقت شود محيط زندگي تا حد ممكن از آلرژن‌ها عاري شود. خصوصاً بايد توجه ويژه به اتاق استراحت بچه‌ها جايي كه بچه‌ها بخش قابل توجهي از زمان زندگي خود را در آن مي‌‌گذرانند توسط والدين اعمال شود.

منظور از شستشوي بيني با محلول نمكي (سالين) چيست؟
با اين نوع درمان حفرات بيني شستشو داده مي شود. يعني سطوح مخاطي داخل بيني با سالين (محلول آب و نمك) شسته مي شود. شما مي توانيد براي كمك به رفع مشكلات سينوسي يعني مشكلاتي مثل گرفتگي بيني يا آبريزش بيني اين كار را در خانه انجام دهيد.
•اين كار چگونه انجام مي شود؟
مي توانيد با استفاده از يك ظرف مخصوص بيني كه به نام پوار هم خوانده مي شود و يك بسته حاوي پودر سالين اين كار را انجام دهيد. اين وسايل را مي توانيد از داروخانه تهيه كنيد. براي استفاده از ظرف مخصوص بيني اين نكات را رعايت نماييد:
محلول را مخلوط كنيد: براي تهيه آب نمك، 100 سي سي آب ولرم را با ميزان توصيه شده روي بسته پور سالين مخلوط كنيد و محلول را در ظرف بريزيد.
ظرف مخصوص را به حالت نمايش داده شده نگهداريد. به سينك دستشويي تكيه دهيد طوري كه بتوانيد كاسه دستشويي را ببينيد. سرتان را به آرامي به يك طرف بچرخانيد و به آرامي لوله پوار را به بخش بالايي بيني ببريد طوري كه به راحتي در حفره بيني قرار گيرد. لوله را به بخش مياني (تيغه) بيني  فشار ندهيد.
پوار را فشار دهيد. با فشردن اين پوار محلول به داخل بخش بالايي بيني شما ريخته مي شود. مطمئن شويد كه از راه دهان مي توانيد به راحتي نفش بكشيد.
اين محلول بلافاصله از سوراخ ديگر بيني بيرون مي ريزد. (همانند شكل). وقتي كه ظرف خالي شد، براي خارج كردن آب نمك اضافي و اخلاط داخل بيني از دو سوراخ بيني نفس بكشيد. به آرامي روي يك دستمال تميز بيني را خالي كنيد. سپس اين كار را براي سوراخ ديگر بيني تكرار كنيد.
خوب است بدانيد كه انواع مختلفي از پوارها و بطري هاي اسپري براي شستشوي بيني وجود دارد.
•چند بار بايد اين كار را انجام داد؟
اگر دچار علائم بيماري سينوسي بوديد، شستشوي بيني را به صورت يك بار در روز شروع كنيد. اگر احساس بهتر پيدا كرديد، ممكن است بخواهيد اين كار را دو بار در روز يا به عنوان يك كار منظم روزانه انجام دهيد. بعضي از بيماران از اين كار براي پيشگيري از مشكلات سينوسي حتي وقتي كه علائم بيماري سينوس ها را ندارند، استفاده مي كنند.
•بعد از آن چه احساسي دارم؟
طبيعي است كه اين قطرات تا 30 دقيقه بعد از شستشو از بيني شما خارج شود. ممكن است لازم باشد كه تا مدتي با خود دستمال داشته باشيد.
اگر بيني شما دچار سوزش شد غلظت نمك را براي دفعات بعدي نصف كنيد. همچنين ممكن است لازم باشد كه دماي آب را كمي تغيير دهيد اما هرگز از آب خيلي داغ يا آب خيلي سرد براي شستشو استفاده نكنيد. حتي مي توانيد وقتي در حمام هستيد بيني خود را شستشو دهيد.
•چطور پوار را تميز كنم؟
هميشه آب نمك اضافي را از پوار بيرون بريزيد و بعد از استفاده، آن را با آب و صابون بشوييد. بسياري از ظرف هاي مخصوص شستشوي بيني قابل شستشو هستيد. وقتي مي خواهيد از آن مجدداً استفاده كنيد بايد درون آن آب نمك تازه بريزيد.
منبع:
1-Saline Nasal Irrigation of Sinus Problems. American Familly Physicican November 15, 2009.
ترجمه: مجله نوين پزشكي، شماره 465، ص 614.

آلرژي در واقع يك واكنش ايمني بدن در اثر مواجهه يك فرد مستعد از نظر ژنتيكي با ماده آلرژن است. معمولاً سابقه خانوادگي (وراثت) در بيماران مبتلا به آلرژي وجود دارد. طبق آمار اگر پدر يا مادر مبتلا به آلرژي باشند خطر بروز بيماري در هر يك از كودكان خانواده حدود 50 درصد است، حال اگر هم پدر و هم مادر هر دو مبتلا به بيماري آلرژي باشند خطر بروز بيماري در هر يك از فرزندان تا 66 درصد افزايش مي‌يابد.
اما در رابطه با نوع بيماري آلرژيك طبق تحقيقات انجام گرفته اگر يكي از اعضاي خانواده مبتلا به يك نوع بيماري آلرژيك باشد اين بيماري در ديگر اعضاي خانواده مشابه خواهد بود. يعني اگر پدر، مادر يا هر دو آنها از بيماري رينيت آلرژيك رنج مي‌برند احتمال بروز بيماري رينيت آلرژيك در فرزندان خانواده افزايش مي‌يابد.
علائم بيماري آلرژيك
چندين رفتار مشخص اغلب در بچه‌هاي مبتلا به آلرژي در كلاس درس يا مدرسه مشاهده مي‌شود:
1- آبريزش مداوم يا گرفتگي بيني
2-‌ خارش گلو
3-‌ تغيير رنگ خاكستري – آبي تا ارغواني زير پلك تحتاني
4-‌ ايجاد ورم، پرخوني، قرمزي چشم
5-‌ انجام عطسه‌هاي پشت سرهم و ناگهاني
6-‌ خشكي پوست
7-‌ خس خس سينه و سرفه‌هاي مداوم
ج) خدمت ديگر از جهاد دانشگاهي
جهاد دانشگاهي علوم پزشكي تهران با بهره‌گيري از پزشكان فوق‌تخصص ايمونولوژي، آسم و آلرژي و با هدف (كمك به بيماران آلرژيك براي زندگي بهتر) اقدام به تأسيس كلينيك فوق‌تخصصي آلرژي نموده است. در اين كلينيك بيماران مبتلا به آسم – رينيت آلرژيك – سرفه مزمن – اگزما – آلرژي‌هاي غذايي و دارويي – گزش حشرات- آنافيلاكسي، كهير و آنژيوادم توسط پزشكان فوق تخصص آسم و آلرژي ويزيت مي‌شوند.
اين مركز آمادگي دارد با همكاري مدارس و مربيان محترم نسبت به شناسايي و درمان بيماري آسم و آلرژي همكاري نمايد.