براساس مطالعات اپیدمیولوژیک، آلودگی هوا قویاً بر سلامت کودکان اثر سوء دارد و اثرات سمی آن بیشتر در قسمت هایی از ریه است که با هوا در تماس است، اما این اثرات سوء بر دیگر ارگان ها نیز می تواند بسیار مهم باشد.
شماری از پژوهش های علمی براین باورند که آلاینده های هوا سبب ایجاد و تشدید بیماری های مزمن ریوی همچون آسم می شوند. میزان آلودگی هوا از سال های دهه 1970 در جهان رو به افزایش بوده است. هرچند از سرعت رو به رشد گسترش این آلودگی با تلاش های سازمان های حفاظت از محیط زیست کاسته شده است، اما کیفیت هوا در برخی مناطق بسیار بدتر نیز شده است.
از سوی دیگر متولیان امر پزشکی می توانند از میزان موربیدیتی ناشی از آلودگی هوا به میزان زیادی از طریق توصیه به خانواده ها جهت قرار ندادن کودکان در معرض آلودگی هوا و همچنین توصیه به سیاستگذاران جامعه جهت همین امر، بکاهند. با توجه به اینکه میزان آلودگی هوا در شهر تهران رو به افزایش می باشد و طی سال های گذشته بارها از محدوده مجاز فراتر رفته است.
آلاینده های هوا ترکیبی از چندین ماده شیمیایی و گاز سمی هستند که ترکیب آنها بسته به منبع شان و شرایط آب و هوایی منطقه متقاوت است. اغلب این ترکیبات شامل ذرات معلق استنشاق شده، اکسیدهای نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ازن و ترکیبات فرار آلی می باشند و یکی از مهم ترین منابع این آلاینده ها ، وسایل نقلیه موتوری و ترافیک می باشد. طی سال های اخیر آلودگی هوا اهمیت بیشتری نزد متخصصان سلامت کودکان، اپیدمیولوژیست ها و سیاستگذاران محیط زیست پیدا کرده است. براساس مطالعات اپیدمیولوژیک، آلودگی هوا قویاً بر سلامت کودکان اثر سوء دارد و اثرات سمی آن بیشتر در دستگاه تنفس است که با هوا در تماس است، اما این اثرات سوء بر دیگر ارگان ها نیز می تواند بسیار مهم باشد. شماری از پژوهش های علمی براین باورند که آلاینده های هوا سبب ایجاد و تشدید بیماری های مزمن ریوی همچون آسم می شوند.
تماس با آلاینده های هوا روند تکامل طبیعی ریه ها را تغییر می دهد که این روند طی فرایندی پیچیده وبا گذشت زمان صورت می پذیرد. با توجه به تأثیر آنها بر روند تکامل ریه ها، آلودگی هوا می تواند تأثیرات ماندگاری بر سلامت تنفسی داشته باشد. از طرفی کودکان میزان فعالیت بیشتری نسبت به بالغین دارند که این امر میزان هوای وارد شده به ریه ها طی روند تنفس را افزایش می دهد و سبب آسیب پذیری بیشتر آنها می شود.
میزان آلودگی هوا از سال های دهه 1970 در جهان رو به افزایش بوده است. هرچند از سرعت رو به رشد گسترش این آلودگی با تلاش های سازمان های حفاظت از محیط زیست کاسته شده است، اما کیفیت هوا در برخی مناطق بسیار بدتر نیز شده است. از سوی دیگر متولیان امر پزشکی می توانند از میزان موربیدیتی ناشی از آلودگی هوا به میزان زیادی از طریق توصیه به خانواده ها جهت قرار ندادن کودکان در معرض آلودگی هوا و همچنین توصیه به سیاستگذاران جامعه جهت همین امر، بکاهند.
یک ارتباط شناخته شده بین سطوح آلاینده های محیطی و بیماری های ریوی وجود دارد ولی اساسا این ارتباط در مورد آسم و آلاینده های Out Door کمتر شناخته شده است. مثلا در مطالعه ای در شش شهر آمریکا یک ارتباط مستقیم بین سطوح آلاینده های محیطی ومیزان بروز و شدت سرفه های مزمن و برونشیت وجود دارد.
ممکن است آسم به آلاینده ساز های خاصی مرتبط باشد در حالی که سایر بیماری های مجاری هوایی به حجم کلی آلاینده ها مرتبط باشد. در مطالعاتی که در آلمان بر روی دو جمعیت که با سطوح متفاوت از آلاینده ها تماس پیدا کرده بودند ، مورد بررسی قرار دادند نشان داد: در آلمان شرقی به طور ثابت میزان SO2 دارای سطوح ثابت و بالایی بود در حالی که در آلمان غربی سطح SO2 کم تر و سطح NO2 بالاتری داشت که نتایج بررسی نشان داد شیوع آسم و آتوپی در آلمان غربی بالاتر بود در حالی که در آلمان شرقی شیوع بیماری های مزمن تنفسی چون برونشیت بیشتر بود.
یک مطالعه ی اپیدمیولوژیک بزرگ ارتباط بین علائم آسم در 990 کودک در هشت شهر آمریکای شمالی و میزان 4 آلاینده را مورد بررسی قرار داد . یک ارتباط معنی دار و مثبت بین علائم و سطوح مونو اکسید کربن و NO2 و آسم وجود داشت و ارتباط ضعیفی بین این بیماری و سطح SO2 یافت شد و بین سطح ازن و آسم هیچ ارتباط معنی داری پیدا نشد.
یک مطالعه هشت ساله آینده نگر ارتباط بین ریسک بروز آسم و میزان تماس با NO2 در منطقه ای که نزدیک بزرگ راه ها بوده اند را بررسی کرده است. در یک مطالعه ی بزرگ که بر روی 1759 کودک با سن متوسط 10 سال که توسط Gauderman و همکاران انجام شد و این کودکان که برای 8 سال با اسپیرومتری پیگیری شدند از مدارس مناطق جنوبی ایالت کالیفرنیا انتخاب شدند و این مناطق براساس سطح آلاینده ها (Ozon , Acid Vapor , NO2 ) تقسیم بندی گردیدند و در طی این هشت سال عملکرد ریوی کودکان به واسطه ی اندازه گیری FEV1 مورد بررسی قرار گرفت که نتایج این بررسی ها نشان داد که آلودگی هوا به صورت مزمن می تواند رشد ریه ها را در کودکان به تاخیر بیاندازد و سطح FEV1 را حتی به زیر 80 درصد مورد انتظار برساند که بیشترین این افت سطح FEV1 مربوط به آلایندگی با NO2 در مناطق نزدیک به بزرگراه ها می باشد.
مطالعات دیگری نیز وجود دارند که اثرات مستقیم آلاینده های شیمیایی را بر واکنش های ایمنی از نوع آلرژیک به علت تحریک سلول های اپیتلیالی مجاری هوایی را مورد بررسی قرار داده اند.
دکتر محمد بداغ آبادی
بدون دیدگاه