رینوسینوزیت مزمن

رینوسینوزیت مزمن چیست؟
رینوسینوزیت یک بیماری قابل توجه و به نسبت شایع است . رینو سینوزیت با التهاب بینی و سینوس های اطراف بینی مشخص شده و با دو یا بیشتر علائم زیر همراه است:
انسداد بینی، ترشح بینی ( قدامی / خلفی بینی)، و نیزاحساس درد ویا فشاردر صورت و نیزکاهش یا عدم بویایی. در بیماران مبتلا به رینوسینوزیت تغییراتی در آندوسکوپی بینی و سینوسهاو نیز تغییرات توموگرافی کامپیوتری CT اسکن که نشان دهنده تغییرات مخاطی است، تشخیص داده می شود.
رینوسینوزیت مزمن یک بیماری شایع است که علل موضعی ایجاد کننده ی آن عبارتند ازآلرژن های تنفسی مثل گرد وغباردرون خانه و کپک ها ، گرده درختان ،گرده چمن و علف هرز ونیزعوامل عملکردی و بیوفیلم. رینوسینوزیت بازتاب افزایش فرکانس ابتلا جامعه به رینیت آلرژیک می باشد . رینوسینوزیت مزمن می تواند به صورت التهاب سینوس های اطراف بینی که با آبریزش بینی که بیش از 12 هفته طول بکشد تعریف گردد. رینوسینوزیت مزمن به دو گروه رینوسینوزیت مزمن همراه با پولیپ و رینوسینوزیت مزمن بدون پولیپ تقسیم می شود.
ارزیابی پاسخ رینوسینوزیت مزمن به درمان دشوار است و CTاسکن را نمی توان بارها و بارها مورد استفاده قرار داد. بنابر این به جای آن از اقداماتی مانند نمرات علائم، یافته های آندوسکوپی و معیارهایی مانند زمان تخلیه ساخارین در بینی استفاده می شود.
رینوسینوزیت در بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک رایج است و30٪ بیماران مبتلا به سینوزیت حاد، 67٪ بیماران سینوزیت مزمن یک طرفه و 80٪ بیماران با سینوزیت مزمن دو طرفه به رینیت آلرژیک مبتلا هستند. آلرژی بینی به احتمال زیاد به سینوزیت حاد منجر می شود. سینوزیت منجر به اختلال در تخلیه سینوس و ایجاد شرایط بی هوازی در داخل حفره سینوس می شود و در نهایت باعث تکثیر باکتریایی می شود. ارتباط بین آلرژی و بیماری مزمن سینوسی پیچیده تر است، در برخی از بیماران آنتی بادی های IgE آنتی استافیلوکوک بوجود می آیند. رینوسینوزیت مزمن یک گروه ناهمگن از بیماری های سینوسی مزمن است که ممکن است علایم مختلفی بهمراه داشته باشد . به عبارت دیگر رینوسینوزیت مزمن اصطلاحی است که برای توصیف تعدادی از اشخاص به کار می رود که علائم مشخص و مزمن التهاب یا عفونت بینی و سینوس داشته باشند . رینوسینوزیت مزمن ممکن است با طیف وسیعی از بیماری ها و علایم همراه باشد و به همین علت دسترسی به درمان مناسب مشکل می باشد.
پولیپ بیماری چند عاملی است که بر روی بینی و مخاط تاثیر می گذارد و در حدود یک سوم بیماران ، با آسم مرتبط است. پولیپ ها ممکن است در سایر بیماری های تنفسی مانند فیبروز کیستیک، دیسکینزی سلیاری اولیه (primary ciliary dyskinesia) و نقص سیستم ایمنی ایجاد شوند.
آلرژی به تشکیل پولیپ منجر نمی شود، اگر چه به نظر می رسد واکنش های سلول های ماست سل در ایجاد پولیپ مهم باشد. این امر توضیح می دهد که چرا کورتیکواستروئیدها در کنترل بعضی موارد پولیپ موثر هستند. نیمی از موارد پولیپ ها با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی درمان می شوند. جراحی نیز باید بر اساس نیازهای بیمار انجام گیرد. اگر بیمار هنوز نشانه ای یا عود بیماری را داشته باشد، جراحی ممکن است به دنبال مصرف کورتیکواستروئیدها مورد نیاز باشد. اگر کورتیکواستروئیدهای استنشاقی علائم را کنترل نکنند، ممکن است لازم باشد که درمان خوراکی مورد نیاز باشد . به نظر می رسد تشکیل پولیپ ناشی از اختلالات اپیتلیال و مهاجرت اپیتلیوم نابالغ باشد.. عفونت مزمن و آلرژی به عنوان دو عامل مهم ایجاد پولیپ بینی شناخته شده اند. به هر علت ممکن است، فاز اولیه تشکیل پولیپ بینی با افزایش اگزوداسیون عروق، ادم و انقباض مخاط بینی نمایان شود.
شیوع رینیت آلرژیک در بسیاری از کشورهای جهان در حال گسترش می باشد و به یک مشکل سلامتی سراسری که بر کیفیت زندگی اثر می گذارد تبدیل شده است . در زمینه های اپیدمیولوژیکی، ارتباطی بین شیوع رینوسینوزیت مزمن و آلودگی هوا، مصرف سیگار فعال، قرار گرفتن در معرض دود، رینیت آلرژیک پره نیال و گاسترو ازوفاژیال ریفلاکس دیده شده است . رینوسینوزیت مزمن به همراه پولیپ بینی ، در حدود 20٪ افراد مبتلا به رینوسینوزیت مزمن رخ می دهد. به طور کلی،در افراد با رینوسینوزیت مزمن به همراه پولیپ بینی ، علائم انسداد بینی و اختلال بویایی برجسته بوده و شکایت درد صورت کمتری دارند. این زیرگروه تمایل دارند به درمان متعارف مقاومت نشان دهند، و بدین ترتیب نیاز به مداخله جراحی بیشتر احساس شده و دارای مشکلات بالاتری هستند. در حدود 80 تا 90 درصد این بیماران سفید پوست با تشخیص رینوسینوزیت مزمن به همراه پولیپ بینی ، ائوزینوفیلی در بافت به طور برجسته وجود دارد .
برای درمان رینوسینوزیت مزمن بدون پولیپ بینی، از شستشو با سالین، استروئیدهای داخل بینی و نیز آنتی بیوتیک های ماکرولید استفاده می شود . برای درمان رینوسینوزیت مزمن به همراه پولیپ بینی ، استروئیدهای داخل بینی، گلوکوکورتیکوئید های سیستمیک و شستشو با استروئیدی موضعی تاثیرات خوبی دارد .در برخی موارد، درمان جراحی سینوس پس از استفاده از استروئید های سیستمیک برای درمان رینوسینوزیت مزمن به همراه پولیپ بینی توصیه می شود .
نویسنده: دکتر وحید قبادی دانا – فوق تخصص آسم، آلرژی و ایمونولوژی